TÜSEV’in üyeleri arasında yer aldığı Worldwide Initiatives for Grantmaker Support (WINGS) bünyesinde yer alan İklim Görev Gücü tarafından hazırlanan İklim Değişikliği Uluslararası Filantropi Taahhüdü geçtiğimiz günlerde imzaya açıldı. Taahhüt çalışma alanı, statüsü ve coğrafi konumu fark etmeksizin tüm vakıfları iklim hareketi konusunda harekete geçmeye çağırıyor. Taahhüt eğitim ve öğrenme, kaynakların taahhüdü, entegrasyon, varlıklar ve kazançlar, operasyon, savunuculuk ve şeffaflık olmak üzere yedi farklı hareket alanını kapsıyor ve şu ana dek yaklaşık 215 kuruluş tarafından imzalandı. Eylül Ayın Yazısı’nda taahhüt fikrinin geliştirilmesinde yer alan üç kuruluşun temsilcilerine taahhütle ilgili motivasyonlarını, taahhütte yer alan politikaları uygulama çerçevelerini ve taahhüde dair yorumlarını sorduk. Foundation Carasso’dan Isabelle Le Galo, Stiftung Mercator’dan Dr. Lars Grotewold ve Dafne & European Philanthropy Coalition for Climate’tan Max von Abendroth sorularımızı yanıtladı.
İklim için Filantropi Koalisyonu ve İklim Değişikliği Uluslararası Filantropi Taahhüdü’nü (Philanthropy Coalition for Climate & International Philanthropy Commitment on Climate Change’i Commitment) destekleme motivasyonunuzdan biraz bahseder misiniz? Filantropi sektöründe böyle bir taahhüdün nasıl bir fark yaratacağını düşünüyorsunuz?
Isabelle Le Galo, Foundation Carasso: İki yıl önce, Yıllık EFC Konferansı’nda farklı konuşmacıları ve yuvarlak masa toplantılarını dinlediğimizde, dünya çapında filantropi sektörünün çevre konularında çok az fonu harekete geçirdiğini fark ettik. Aynı zamanda, iklim sorunlarının ciddiyeti, etkilerinin ve risklerinin bilimsel olarak belgelenmiş olması ve diğer tüm sosyal çabalar üzerindeki etkileri daha büyük ve daha endişe verici olamazdı. Ortak yarara ve önemli sosyal meselelere adanmış sektörün halihazırda karşı karşıya olduğumuz en büyük ve kesişen zorluk için harekete geçmesi için bir aciliyet görünüyordu.
İşte o zaman, filantropi sektöründe hem ilham verici hem de katılması kolay bir harekete Vakıf olarak katkıda bulunmaya karar verdik; her birimizin bu büyük meselenin kendimize düşen kısmını halledeceğinden emin olmak için tüm filantropi organizasyonlarını eyleme geçirmekte etkili bir hareket. O zamanlar İngiliz vakıfları da aynı gözlemi yaptı ve Funder Commitment on Climate Change’i başlattı – vakıfların taahhüt verecekleri çok açık ve kısa bir metindi. Diğer Fransız ve İspanyol vakıflarıyla birlikte, ”taahhüt” fikri bize filantropi sektörünü harekete geçirmek için mükemmel bir kaldıraç gibi göründü. Bu nedenle, Centre Français des Fonds et Fondations (CFF) ve Asociación Española de Fundaciones (AEF) ile birlikte, Fransız ve İspanyol koalisyonları oluşturmak için çalıştık. Fikirlerimizi ve ilk eylemlerimizi Ocak 2020’de Madrid’deki PEX Forumu’nda sunduk ve anlattıklarımız DAFNE Genel Müdürü Max Von Abendroth’un yanı sıra ekibi ve orada bulunan Avrupalı filantropi aktörlerinin temsilcileri tarafından coşkuyla karşılandı. Max ve ekibi, Avrupa filantropi sektöründe iklim değişikliği konusunda güçlü bir uygulama topluluğu oluşturmaya öncülük etti ve ardından WINGS ile İklim Değişikliği Uluslararası Filantropi Taahhüdü’nü başlattı.
Bu taahhütleri etkili kılmak ve bunların ortak bir belgenin altına imza atmanın veya basit bir kamu açıklamasının ötesine geçen bir sonuca ulaşmalarını sağlamak için, hibe veren bir Vakıf olarak, Koalisyonun bu dört coğrafi düzeyinin tümünü desteklemeye karar verdik. Gerçekten de, bu girişimlerin insan kaynakları, iletişim ve koordinasyona yönelik kaynaklara sahip olması çok önemli. Ayrıca, her bir düzeyin etkili bir araç takımı ve bir uygulama topluluğu geliştirerek, İklim için Filantropi Koalisyonu’nda yer alan tüm vakıfların geçiş sürecini kolaylaştırması da büyük önem taşıyor. Bunlar, bölgesel Koalisyonların her birinde üzerinde çalıştığımız, uygulamaya dönük iki hedef.
Dr. Lars Grotewold, Stiftung Mercator: İklim Değişikliği Uluslararası Filantropi Taahhüdü, filantropi sektöründe iklim krizinin aciliyeti ve konularla bağlantılılığı hakkında farkındalık yaratmak ve bu temel meseleye daha fazla katılım sağlamaları konusunda vakıfları desteklemek için çok önemli bir araç. Vakıfları iklim konusuna dahil olma yolları hakkında düşünmeye motive ediyor ve çalıştıkları konular ne olursa olsun her bir vakfın neler yapabileceği konusunda onlara rehberlik ediyor.
Temel gerçek şudur: etkisi azaltılmazsa, iklim değişikliği her filantropi faaliyetinin temelini aşındıracak! Çünkü iklim değişikliği insan yaşamının her alanını etkiliyor. Milyonlarca insanın evlerini ve geçim kaynaklarını yok edecek, insan sağlığına zararlı etkileri olacak ve zaten marjinalleştirilmiş toplulukları orantısız bir şekilde etkileyecek. İklim değişikliği, mevcut eşitsizlikleri büyük ölçüde artıracak ve siyasi, sosyal ve ekonomik sistemlerimiz üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olacak. Bunun anlamı şudur: Vakfınızın daha iyiye doğru değiştirmeye çalıştığı toplumsal sorun ne olursa olsun – iklim değişikliğini hesaba katmazsanız başarılı olamazsınız.
Bu nedenle, her kuruluş, iklim değişikliğinin kendi seçtikleri konuya getirdiği riskleri ve iklim değişikliğini değişim teorilerine entegre etme fırsatlarını ele almalıdır. Bu sistematik bir şekilde yapılırsa, kendi alanınızda elde etmeye çalıştığınız sonuçlar açısından büyük bir fark yaratacaktır ve birçok farklı alandan birçok farklı aktörün ortak şekilde eyleme geçmesi, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir fark yaratacaktır. İklim Taahhüdü, her vakfın iklim krizinin çözümünün nasıl bir parçası olabileceğine dair görüşlere platform sağlıyor.
Max von Abendroth, Dafne & European Philanthropy Coalition for Climate: Kasım 2019’da Birleşik Krallık’ta başlatılan “UK Funder Commitment”’tan esinlenerek, Ocak 2020’de Madrid’de düzenlenen 1. PEXforum’da Avrupa’daki filantropi destek kuruluşlarından 150 meslektaşımızla birlikte filantropi sektörü genelinde iklim eylemine duyulan ihtiyacı tartıştık.
Vakıfların memnuniyetle karşıladığı ve yaptıkları her şeye bir iklim merceğinden bakmaları için bir başlangıç adımı haline gelen Birleşik Krallık iklim taahhüdünden etkilenmiştim.
Uluslararası Taahhüt, Madrid’deki bu başlangıçta Avrupa odaklı olan görüşmelerden sonra önemli ölçüde gelişim gösterdi. ACF halihazırda Birleşik Krallık Fon Sağlayıcı Taahhüdü’nü başlatmıştı ve Fransa’daki Fondation Daniel et Nina Carasso Direktörü Marie-Stéphane Maradeix, sahanın geneline yönelik “önümüzdeki on yıl için bir çerçeve oluşturmaya liderlik etmek” ve “iklim acil durumu ve sosyal adalet için bir filantropi koalisyonu oluşturmak” çağrısında bulunmuştu. Bu gibi diyaloglar bizi Dafne’de iklim odaklı akran grupları kurmaya teşvik etti ve sonunda İklim için Filantropi Koalisyonu’nu (Philanthropy Coalition for Climate) kurduk. İspanyol (AEF), Fransız (CFF) ve İtalyan (Assifero) vakıfları sırasıyla İspanya, Fransa ve İtalya’da kendi ulusal taahhütlerini oluşturdu. 2020’de Küresel Diyalog, iklim üzerine çalışan vakıflar için Avrupa’daki ya da uluslararası taahhütlere olan ilginin kapsamını belirledi- o noktadan itibaren, küresel düzeyde bir taahhüdün en yararlısı olacağı ortaya çıktı.
İklim Değişikliği Uluslararası Filantropi Taahhüdü bugünkü haliyle, dünya çapında 21 ülkedeki 40’tan fazla vakıf ağından ve filantropi destek kuruluşundan oluşan ve yaklaşık 22.500 vakfı içeren küresel bir görev gücünün iş birliğini temsil etmektedir. WINGS’in ev sahipliğindeki bu görev gücü, çeşitli ağların ve üyelerinin de sesini duyuran ve gurur duyduğumuz bir taahhüt metnini birlikte oluşturdu. Bugün Uluslararası Taahhüde ve İklim için Filantropi Koalisyonu’na ev sahipliği yapan ve Uluslararası Taahhüdü teşvik ederek Avrupa’da uygulanmasını desteklemede Avrupa’da öncü olarak hareket eden WINGS ile yakın bir şekilde çalışmaya devam ediyoruz.
Uluslararası Taahhüt, operasyonlardan programlara, personelden bağışlara ve varlıklara kadar vakıfların çalışmalarının tüm yönlerini kapsayan bir iklim eylemi çerçevesidir. Coğrafi konumu, büyüklüğü ve misyonlarından bağımsız olarak tüm vakıfların çalışmalarına bir iklim merceğinden bakmalarının, tüm dünyada gördüğümüz iklim krizi ve derinleşen eşitsizlikler üzerinde önemli ve harekete geçirici bir etkisi olacağına gönülden inanıyorum. Bu vizyonu gerçeğe dönüştürmek için hemen ve acilen harekete geçmeliyiz.
Taahhüt’te yer alan politikaları nasıl uygulamayı planlıyorsunuz? Çalışmalarınıza iklim merceğinden bakış açısını nasıl entegre ettiniz? Süreçle ilgili herhangi bir stratejiniz var mı?
Isabelle Le Galo, Foundation Carasso: Kuruluşundan bu yana Vakıf, insanlara ve ekosistemlere saygılı, sağlıklı gıdaya evrensel erişimi teşvik eden Sürdürülebilir Gıda programı aracılığıyla iklim ve çevre sorunlarına kendini adamıştır. 2010-2020 yılları arasında, başta Fransa ve İspanya’da olmak üzere 600’den fazla saha, araştırma ve savunuculuk projesine 46,5 milyon Avro’dan fazla destek sağladık. 2015 yılında, Paris’teki COP 21’in bir parçası olarak vakfımız, Divest Invest girişiminin ve toprakta karbon bağlama konusundaki “1000’de 4” girişiminin ilk Fransız imzacılarından biriydi.
Son olarak, yatırımlar bağlamında Vakfımız, finansal stratejisini misyonları ile uyumlu hale getirmek için iddialı bir çalışmaya girişti. 2015 yılında başlayan ve bir yandan SRI hedefi belirlememizi, diğer yandan sosyal ve çevresel etkisi olan bir yatırım bütçesi oluşturulmasını mümkün kılan bir çalışma. Bu yatırım bütçesi %1’den %8’e ulaştı (€ 48 milyon), 2023’e kadar bu oranı %15’e çıkarmayı hedefliyoruz. Ayrıca, İsviçreli bir finansman ortağı ile halihazırda Fransa ve İspanya’da 10 şirkete yatırım yaptığımız, sürdürülebilir gıda yatırımlarına yönelik 5 milyon Avro’luk özel bir fon oluşturduk.
Dr. Lars Grotewold, Stiftung Mercator: Stiftung Mercator, Almanya’daki iklim alanında en büyük filantropik fon sağlayıcısıdır. Almanya ve Avrupa’da on yıldan uzun süredir düşük karbon dönüşümü üzerinde çalışıyoruz. Stratejimizin bir ayağı, iklimi diğer siyasi ve toplumsal alanlarda görünür hale getirmeye odaklanıyor. Çünkü iklimin etkilerinin azaltılması bu stratejinin bir parçası olmazsa, herhangi bir alanda geleceğe uygun bir strateji tasarlamanın bir yolu yoktur. Üzerinde çalıştığımız bir örnek vereyim: İklim ve insan sağlığı arasında çok yakın bir ilişki var. Artan sıcaklıklar tüm dünyada sağlık üzerinde ciddi etkilere yol açacak. İklim bölgelerindeki kaymalar, türlerin daha önce bulunmadıkları alanları istila etmesine neden olacak. Bunlar, artan alerji ve bulaşıcı hastalık vakalarının (koronavirüs pandemisi gibi zoonoz hastalıklar dahil) kaynağı haline gelecek. Isıya bağlı hastalıklardan ve çok daha fazlasından etkilenenlerin sayısının arttığını göreceğiz. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, şimdiden, ısıya bağlı ölümlerin üçte birinden fazlasının iklim değişikliğinden kaynaklandığını buldu. Tüm bunlar, milyonlarca kat insan ıstırabına ve küresel sağlık sistemlerinde büyük maliyetlere ve baskıya yol açıyor. Bu nedenle iklim, sağlığın her alanında ele alınmalı. Ancak Mercator’da iklim üzerinde sadece programlara yönelik çalışmıyoruz, aynı zamanda on yılı aşkın bir süredir kendi karbon ayak izimizi de analiz ediyoruz. Kendi emisyonlarımıza ilişkin verileri çok ayrıntılı bir şekilde topluyoruz ve kendi emisyonlarımızı azaltmak için önlemler aldık, örn. elektrik dağıtıcımızı değiştirdik, seyahat politikalarını netleştirdik vb. Tüm rezidüel emisyonlar, altın standart kabul edilen uyumlu emisyon sertifikaları ile telafi ediliyor.
Taahhüt filantropi sektörüne ve imzayanlara neler sunuyor?
Max von Abendroth, Dafne & European Philanthropy Coalition for Climate: Filantropi, özel kaynakları kamu yararı için harekete geçirmeyi amaçlar, ancak günümüzde filantropi kaynaklarının önemli bir çoğunluğu iklim değişikliği üzerindeki etkilerini yansıtmadan kullanılmaktadır. Aynı zamanda iklim değişikliğinin etkileri, filantropi misyonlarını her yerde ve her alanda riske atmaktadır. Sektörümüze yönelik bu varoluşsal riski göğüslemek için tüm filantropi ekosistemini harekete geçirmemiz gerekiyor. Uluslararası Taahhüt, vakıfların iklim eylemini çalışmalarına entegre etmeleri için onlara yararlı ve anlaşılır bir çerçeve sağlar. Çocuk gelişimi, sağlık, kültür-sanat vb. alanlarda çalışan tüm vakıfların hemen harekete geçme potansiyeline ve sorumluluğuna sahip olduklarını görmelerini diliyorum. Bu başta göz korkutucu gelebilir, Uluslararası Taahhüt bu yolculukta vakıflara somut bir başlangıç noktası sunar.
İklim için Filantropi Koalisyonu’nda, Uluslararası Taahhüdün Avrupa’daki öncüsü olarak, imzacıları iklim eylemine bağlılıklarında desteklemeyi amaçlıyoruz. Taahhüde imza atanların birbirlerinden bir şeyler öğrenebilmeleri ve bir bilgi birikimi oluşturabilmeleri için bağlantı kurmalarının gerekli olduğuna inanıyorum. Bu nedenle, aynı alanlarda çalışan fon sağlayıcılara ve vakıflara, bir araya gelip bir iklim bakış açısını benimseme konusundaki deneyimlerini paylaşabilecekleri güvenli bir alan sunan kesişimsel akran grupları oluşturmak amacıyla Active Philanthropy ile birlikte çalışıyoruz. Ayrıca filantropi sektörü ve bu sektörün ötesindeki iklim haberlerini kapsayan haftalık bir bülten gönderiyoruz. Vakıflar için oluşturulan ulusal çatı kuruluşları da (TÜSEV gibi) üyelerine harekete geçme konusunda özel destek sağlamada önemli bir rol oynar; birçoğu halihazırda zaten bunu yapıyor, bu yüzden sadece onlara özel bir akran platformumuz var.
Taahhütle ilgili ilave bir yorumunuz ve/veya geribildiriminiz var mı? Taahhüdü imzalamayı düşünen kuruluşlar için herhangi bir öneriniz var mı?
Isabelle Le Galo, Foundation Carasso: İklimin diğer sosyal konularla kesişimi, iklimi konu alan vakıflar koalisyonunun tam kalbinde yer alır. İklim değişikliği, vakıflar olarak desteklediğimiz konuları etkiliyor ve daha da fazla etkileyecek: yoksulluğun azaltılması, eğitime, barınmaya, gıdaya, sağlığa erişim eşitliği vb. Şüphesiz, biz vakıflar olarak dünyayı gözlemleme, en önemli meseleleri tespit etme ve ortak yarar için hareket etme görevini üstlenmiş bulunuyoruz. O halde, iklim değişikliği gibi kesişen bir sorunu misyonumuza ve kendi düzeyimizde günlük çalışmalarımıza entegre etme taahhüdünde bulunmak için adım atmazsak olur mu? Her vakıf çözümün bir parçası olabilir ve olmalıdır. Burada konu iklim eylemi üzerine özel bir program oluşturmakla da ilgili değil. Daha ziyade, mevcut tüm programlara iklim perspektifinden bakabilmekten ibarettir. Vakıflar, iklimin seçtikleri konuları nasıl etkilediği üzerine düşünmeli ve bunu değişim teorilerine entegre etmelidir.
Ayrıca sektörümüz için programlarımızda iklim bakış açısının benimsenmesi, bize iki yönlü bir öğrenme süreci sunuyor. İklim dışı fon sağlayıcılar, tercih ettikleri konular ile iklim arasındaki önemli bağlantıları belirlemeye başlamalı. Ve iklim alanındaki fon sağlayıcıların, iklim ile sağlık, yoksulluk veya cinsiyet eşitsizliği gibi diğer toplumsal zorluklar arasındaki bağlantıları ihmal edersek, iklim konusunda kazanamayacağımızı anlamaları gerekiyor.
Diğer alanlara aktif olarak köprüler kuran ve bu tür entegre sistemler mantığını kurumlarının DNA’sının bir parçası haline getiren liderlere ihtiyacımız var. Başlamak istiyorsanız, iyi haber şu ki, sıfırdan başlamak zorunda değilsiniz. İklim için Filantropi Koalisyonu, bu yolculukta sahayı desteklemek için kaynaklara, araçlara ve uzman ağlarına sahip.
Hewlett Vakfı’nın Başkanı Larry Kramer’ın söylediği gibi: “İklim konusunda başarısız olursak her şeyde başarısız oluruz.” O halde bu işi doğru bir şekilde yapalım ve bugün bu iklim hareketinin bir parçası olarak kolektif öğrenmeye, hayal etmeye ve hareket etmeye başlayalım!
Dr. Lars Grotewold, Stiftung Mercator: İlk mesajım şu: lütfen taahhüdü imzalayın ve iklim krizinin çözümünün bir parçası olun! Çünkü sizin organizasyonunuza diğer her organizasyon kadar ihtiyaç var – tam da az önce bahsettiğim nedenlerden dolayı.
İkinci mesajım şu: Aklınıza gelebilecek ‘ama’lara takılmayın- örneğin: ama ne yapabilirim?, ama nasıl başlayabilirim?, ama bu yolda bana kim yardım ediyor? vb. – bunlara baskın çıkın! Bu yolculukta yalnız değilsiniz!
İklim krizi hakkında bilgi edinmek için kullanılabilecek çok fazla deneyim ve hibe vermeye başlamak için ilham ve somut fırsatlar sahada bol miktarda mevcut. Kuruluşların iklimi diğer konularla nasıl ilişkilendireceklerini birbirlerinden öğrenmeleri ve daha güçlü ve birbiriyle kesişen iklim eylemlerine savunuculuk yapmaları için farklı alanlardan vakıfları bir araya getiren, başta Dafne’nin ev sahipliği yaptığı İklim için Filantropi Koalisyonu olmak üzere ağ ve platformlar bulunuyor. İklim ve sağlık bağlantısı gibi belirli ilgi alanları üzerine odaklanan, öğrenilenlerin paylaşıldığı ve uygulamaya dönük somut rehberlik sağlayan akran grupları var. İklim nötr bir kuruluş olmak için nelerin gerektiğini düşünmüş, bu bağlamda kendi operasyonlarını ve varlık yönetimi stratejilerini değerlendirmiş kuruluşlar da var. Hepsi size yardıma hazır.
O yüzden, tek ihtiyacınız olan başlamak! İklim Taahhüdü, bunun için harika bir ilk adım!
Bu taahhüdün etkisini değerlendirmek için nasıl bir strateji uygulanacak?
Max von Abendroth, Dafne & European Philanthropy Coalition for Climate: Uluslararası Taahhüdün imzacılarının çeşitliliğini kabul ederek açık ve erişilebilir bir süreci birlikte oluşturmayı hedeflediğimizi ve bunu sağlamak için ilk imzacılarla birlikte çalışacağımızı paylaşmaktan mutluluk duyuyorum. Taahhüdün etkisini yıllık olarak değerlendirmenin çok önemli olduğuna inanıyoruz. İlerlemenin şeffaflığı, bu taahhüdün temel bir bileşenidir; o kadar ki, nihai unsurlardan biri olarak öne çıkmaktadır (“Şeffaflık”). Şeffaflık süreci, organizasyonel ve akranlar arası öğrenme fırsatları yaratmak üzere tasarlanmıştır. Benim önerim, İklim için Filantropi Koalisyonu’nun, imzacıların yıllık etki değerlendirmelerini temel alarak Avrupa için ayrıca bir yıllık ilerleme raporu sunmasıdır.
