Bağışçılar ve Sivil Toplum Arasındaki Köprü: Turkey Mozaik Foundation

Ergem Şenyuva Tohumcu ile röportaj

Turkey Mozaik Foundation, Türkiye’de sosyal değişim yaratmak için çalışan ve mali kaynaklara erişimi kısıtlı olan sivil toplum kuruluşlarını hibe yoluyla desteklemek amacıyla yedi kişilik bir bireysel bağışçı grubu tarafından İngiltere’de kuruldu. Türkiye ve Birleşik Krallık’ta faaliyet gösteren ve Türkiye ile ilişkili çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşlarını destekleyecek olan Mozaik Vakfı, hibe desteklerini Türkiye’deki ortağı Sivil Toplum için Destek Vakfı ile işbirliği içerisinde dağıtacak. Turkey Mozaik Foundation, bu özellikleriyle dünyada diaspora bağışçılığı olarak da bilinen ve yurt dışında yaşayan kişilerin kendi ülkelerine kurumsal bir yapı üzerinden bağış yapmalarına odaklanan önemli bir örnek. Başta İngiltere olmak üzere yurt dışındaki bağışçıları Türkiye’deki sivil toplum çalışmalarını desteklemek için harekete geçiren Turkey Mozaik Foundation, Türkiye’deki sivil toplum çalışmalarının daha fazla duyulmasına ve bağışçılık kültürünün gelişmesine katkıda bulunmayı hedefliyor. Vakfın Mütevelli Heyeti Üyesi Ergem Şenyuva Tohumcu, vakfı kuran bağışçıların motivasyonları ve önümüzdeki dönemde yapılacak çalışmalar hakkında sorularımızı yanıtladı.

Turkey Mozaik Foundation’ın kuruluşunda rol alan bağışçı grubu, nasıl bir motivasyonla ve hangi amaçlarla bir araya geldi? Bu vakıf öncelikli olarak ne yapmayı planlıyor?

Turkey Mozaik Foundation (Türkiye Mozaik Vakfı), uzun yıllardır Londra’da yaşayan ve uzaktan da olsa doğdukları topraklardaki sivil topluma destek olmak isteyen yedi kişilik bir grup (Nilüfer Atalay, Burak Atalay, Yalın Karadoğan, Oya Tabağ Karadoğan, Yörük İlhan Kurtaran, Ergem Şenyuva Tohumcu, İpek Gürol Urgancı) tarafından kuruldu. Vakfın kuruluş amacı, Türkiye’de fark yaratan ancak mali desteğe ihtiyacı olan, finansal olanaklara nispeten daha zor ulaşabilen, doğrudan tabanda ilgili ihtiyaç sahipleriyle çalışan sivil toplum kuruluşlarına (STK) faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri için kaynak yaratmak. Bizler farklı STK’ların yenilikçi çözümlerini desteklediğimiz ölçüde aslında Türkiye’de sivil toplumun gelişimine de katkı yapacağımızı düşünüyoruz, çünkü etkin bir sivil toplum demokratik bir toplumun temel paydaşlarından biri olmaya devam ediyor. Vakfın yurt dışında olmasının, benzer kurumlarla işbirlikleri yaparak, Türkiye’deki sivil toplum desteklerinin artırılmasında da önemli rol oynamasına katkı sunacağını umuyoruz.

Turkey Mozaik Foundation’ın hibe verme modelinden bahsedebilir misiniz? Vakıf, Türkiye’de hibe desteği verme sürecinde Sivil Toplum için Destek Vakfı ile nasıl bir işbirliği yürütecek?

Turkey Mozaik Foundation’ın hibe verme modeli vakfın yerel paydaşı olan Sivil Toplum için Destek Vakfı’nın metodolojisinden esinlenerek geliştirildi. Bu çerçevede, hem Sivil Toplum için Destek Vakfı üzerinden gelen başvurular eş finansman çerçevesinde ve bir kurumsal işbirliği modeli kapsamında değerlendirilecek hem de Mozaik’e doğrudan gelen başvurular değerlendirmeye alınacak. Başka bir deyişle, Vakfın açık çağrılar üzerinden belirli kriterlere yönelik bir değerlendirme ve seçim süreci bulunuyor. Aynı Türkiye’de olduğu gibi, burada da seçim sürecinde belirli uzmanlıkları olan kişilere danışılıyor ve bağışçıların ihtiyaçları ve tercihleri değerlendiriliyor.

Türkiye dışındaki bağışçıların sivil toplumu izlemesi, bu konuda bilgilenmesi ve ilham alması, fiziksel olarak uzak olmaları göz önünde bulundurulursa, kolay değil. Bu yüzden seçim ve denetim sürecinde yerel ortağımız olan Sivil Toplum için Destek Vakfı’nın yeri azımsanamayacak kadar önemli. Böyle bakınca, aslında Sivil Toplum için Destek Vakfı’nı, Turkey Mozaik Foundation ve etrafındaki bağışçı ağının bir problemini çözen iş ortağı olarak görmek gerekiyor. Benzer biçimde biz de Türkiye’deki dostlarımızın bir problemini çözmeye yönelik bir kuruluşuz. Taraflar iyi niyet, motivasyon, ortak çıkar ve kurumsal çerçeve içerisinde kendi amaçlarına uygun bir süreci örüyorlar.

Turkey Mozaik Foundation, yürüteceği hibe programları için ne gibi kaynak geliştirme yöntemleri kullanacak? Bireysel bağışçıların yanı sıra, kurumsal bağışçılardan destek almayı hedefliyor musunuz?

Turkey Mozaik Foundation hem bireysel bağışçılardan hem de etik değerlerine uygun olan kurumsal bağışçılardan kaynak geliştirmeyi planlıyor. Hatta bu süreç aktif olarak başladı bile. Kaynak geliştirme yöntemleri arasında online bağış almaktan, çeşitli kültürel ve sanatsal etkinliklerin hayata geçmesi sonucu oluşturulan bağışlara uzanan geniş bir spektrumda aktiviteler planlandı. Ancak öncelikle bu yolculuğa çıkan bağışçıların etrafında böyle konulara ilgi duyan kişilerin harekete geçirilmesine odaklanıyoruz.

Vakfın destek sağlayacağı sivil toplum kuruluşlarının veya projelerin belirlenmesi ve projelerin uygulanmasındaki karar süreçlerinde bağışçıların rolü ve öncelikleri ne olacak?

Turkey Mozaik Foundation, yurt dışında yaşayan ve Türkiye’deki sivil topluma destek olmak isteyen bağışçılar ile düzenli ve yakın bir diyalog içerisine giriyor. Vakıf, misyonu olarak eğitim, sağlık, çocuk hakları, kadın hakları ve çevre gibi konuları öncelikli alanları olarak belirlemekle birlikte yurt dışı bağışçılarının önceliklerine ve hangi alanlarda doğdukları topraklara destek olmak istediklerine de yakından kulak verecek. Böylece bağışçıların doğrudan seçim süreçlerinde bir doğal paydaş olması modeline odaklanıyoruz. Bahsettiğimiz gibi, genel olarak bağışçıların belirli öncelikleri var. Özellikle bir güven meselesi var. Haklı olarak, “param doğru kuruma gidiyor mu?” sorusunun cevabını verebilmek için desteklenen işin çıktılarının, olası etkisinin, kimlerin ilgili kurumda sorumluluk aldığının, o kurumun ilgili sosyal soruna yönelik yaklaşımının incelenmesi gerekiyor. Bu sürecin sonucunda eldeki kısıtlı kaynakların aktarılmasıyla ilgili de bir öncelik meselesi var.

Bir bağışçı grubu tarafından kurulan ve örneklerine az rastlanan bir vakıf olan Turkey Mozaik Foundation’ın oluşturduğu bu modelin Türkiye’de bağışçılığı hangi yönlerden geliştireceğini düşünüyorsunuz? Modeli yaygınlaştırmak ve bağışçı grubunu genişletmek bağlamında geleceğe yönelik öngörüleriniz nelerdir?

Turkey Mozaik Foundation’ın en büyük etkisi yurt dışında yaşayan, gündeminde Türkiye ile ilgili sosyal meseleler olan ve bir etki yaratmak isteyen bağışçıları bir araya getirerek, sivil topluma destek olmaları için bir kanal olması. Bu modelin kendisi başka ülkelerde de çoğaltılabilir. Önemli olan motivasyonu bulunan, elini taşın altına koymak isteyen kişilerin bir araya gelerek bu ve benzer modellerin kendilerine uygun kısımlarını yapmak istedikleri çalışmalara uyarlamaları. Hatta Turkey Mozaik Foundation, yurt dışında benzer şekilde faaliyet gösteren kurumlarla ve belki de kişilerle yapacağı işbirlikleriyle hem ülkemizde sivil toplumun gelişmesinde aktif olarak daha fazla kaynak yaratacak hem de Türkiye’deki sivil toplum girişimlerinin sesinin dünyada daha çok duyulmasına araç olacak. Bizce bu süreç, Türkiye’deki bağışçıları da motive edecek. Böylece ortak çalışmaların ortak kararlarla desteklenmesi sağlanabilir. Türkiye’deki bağışların başka kurumların desteğiyle çoğaltılabiliyor olması farklı bir motivasyon sağlayabilir.

Diğer Yayınlar